Menya inama n’amabwiriza y’ingenzi yo korora inkoko z’amagi neza: guhitamo ubwoko, imirire, isuku, indwara, n’isoko ry’amagi.
Inama n’Amabwiriza y’Ingenzi mu Korora Inkoko z’Amagi
Korora inkoko z’amagi
ni kimwe mu bikorwa by’ingenzi mu iterambere ry’ubuhinzi n’ubworozi mu Rwanda
no ku isi hose muri rusange. Uyu mwuga ushobora gutanga inyungu nyinshi, ariko usaba ubumenyi,
imicungire myiza, n’ubwitange.
Kurikirana inama zitangwa n'impuguke n'inzobere mubijyanye n'ubworozi, ugamije gufasha aborozi bashya n’abasanzwe bafite
ibikorwa by’inkoko zitanga amagi kubona inshingano z’ibanze, inama, n’amabwiriza y’ingenzi
mu kugera ku musaruro mwiza w’amagi.
1. Guhitamo Ubwoko
bw’Inkoko Bukwiye (Choosing the Right Breed)
Umusaruro w’amagi uhera
ku bwoko bw’inkoko wahisemo.
- Leghorn:
zitera amagi menshi y’umweru kandi zikihanganira ubushyuhe. Bisobanura ko ahantu hashyuha zahaba ntakibazo zagira.
- Rhode Island Red:
zitera amagi y’umutuku kandi zikihanganira ibihe bikomeye.
- Sussex (Ssso):
zifite umwihariko wo kuba inkoko zombi – amagi n’inyama.
Ni byiza kugisha inama abahanga
cyangwa gusura FarmXpertGroup
kugira ngo ubone ubufasha mu guhitamo ubwoko bukwiye isoko ryawe cyangwa agace uhereremo.
2. Kubaka Inzu y’Inkoko
Ikwiye (Proper Housing)
Inzu y’inkoko zitera
amagi igomba kuba yubatswe neza kandi ituma inkoko zibaho mu buzima bwiza
kugira ngo zitange umusaruro mwiza kandi wifuzwa. Dore ibintu by’ingenzi
bigomba kwitabwaho:
Check list y'inzu y'inkoko z'amagi.
1. Ahantu ho kuyubaka
- Hagomba kuba hitaruye ahantu
h’umwanda, urusaku n’ahantu hahora amazi.
- Haba ahabona umuyaga, ariko
hadakabije ngo inkoko zongere guhura n’ubukonje.
2. Ingano n’ubushobozi
- Ingano y’inzu igendera ku mubare
w’inkoko. Inkoko 1 ikenera byibura 0.1 – 0.2 m² imbere mu nzu.
- Harusheho kubakwa ku buryo habamo
intebe z’amagi (laying nests) bihagije: agasanduku kamwe gakoreshwa
n’inkoko 4–5.
3. Imiterere y’inyubako
- Urukuta rugomba kuba rukomeye,
rudatobora umuyaga cyangwa imvura.
- Igisenge gikozwe mu bikomoka ku
byuma, amategura cyangwa amabati, cyose gikingiye neza.
- Haba harimo amadirishya ahagije acamo umwuka n’urumuri rw’izuba.
4. Isuku n’umutekano
- Haba hateganyirijwe aho gushyira
ibikoresho by’isuku (nk’amapine cyangwa urukoma ruterwa hasi).
- Haba ahantu hatinjiramo inyamaswa
cyangwa inyoni zishobora gutwara indwara.
5. Urumuri n’ubushyuhe
- Inkoko z’amagi zikenera urumuri
byibura amasaha 14–16 ku munsi (bishobora gufashwa n’amashanyarazi).
- Ubushyuhe imbere bugomba kuba hagati
ya 18–24°C kugira ngo zitange amagi menshi.
6. Ibikoresho by’imbere
- Ahagenewe amazi n’ibiryo, kandi
byorohereje inkoko kugeraho.
- Intebe (perches) aho inkoko ziryama
ziteguwe neza.
- Laying nests zishyizwe ahitaruye
urusaku kandi hizewe.
Mu ncamake, inzu y’inkoko z’amagi igomba kuba isukuye, ifite umwuka uhagije, uburinzi, ubushyuhe bwiza, urumuri n’ibikoresho bihagije. Ibi byose bituma inkoko zitekana, zigahorana ubuzima bwiza kandi zigatanga umusaruro mwiza w’amagi.
3. Imirire Ikwiye (Proper Nutrition)
Inkoko zigomba guhabwa:
- Ibiryo byuzuye:
byubakiye kuri poroteyine, amavuta, imyunyu ngugu, na vitamini.
- Calcium:
ikomeza igikonoshwa cy’amagi.
- Amazi meza
ahoraho.
Gukoresha ibiryo byabugenewe nk’uko
bisobanurwa na FAO ku
bworozi bw’inkoko bifasha inkoko kugira intungamubiri zuzuye.
4. Gucunga Indwara no
Kuzikingira (Disease Management and Vaccination)
Indwara nka Newcastle
na Gumboro ni ikibazo gikomeye mu bworozi.
- Kubahiriza gahunda yo gukingira.
- Gukoresha isuku ihagije mu bikoresho
byose.
- Kwitondera ibimenyetso by’indwara.
Gutabaza umuganga w’amatungo
hakiri kare bishobora kurinda umukumbi wose.
5. Imicungire y’Amagi (Egg Management)
- Guteranya amagi buri munsi, nibura
kabiri ku munsi.
- Kubika amagi ahantu hakonje kandi
hasukuye.
- Gupakira mu bikoresho byabugenewe mu
rwego rwo kwirinda kumeneka.
Kurushaho gusobanukirwa, reba The
Poultry Site ku bubiko bw’amagi.
6. Ubushakashatsi
n’Ubumenyi Buhoraho
Isoko rihinduka buri
gihe. Umworozi akwiye:
- Gusoma ibitabo n’inyandiko nshya.
- Kwitabira amahugurwa y’ubworozi.
- Kwifashisha ikoranabuhanga mu
kugenzura inkoko n’umusaruro.
Gusura FarmXpertGroup bizagufasha
kubona amakuru ahoraho ajyanye n’ubworozi n’ubuhinzi.
Umusozo: Gufata Icyemezo
Cyiza
Korora inkoko z’amagi ni
umwuga ushobora gutanga inyungu nyinshi ariko usaba:
- Guhitamo ubwoko bukwiye.
- Kubaka inzu ikwiye.
- Gutegura imirire yuzuye.
- Kwirinda indwara.
- Gucunga neza amagi.
Abashaka gutangira cyangwa kuzamura
urwego rwabo mu bworozi, ni ngombwa gukora ubushakashatsi no kugisha inama inzobere
mu bworozi.
Waba ushaka gutangira ubworozi bw’inkoko cyangwa kongera umusaruro wawe?
Sura FarmXpertGroup ubone ubufasha
n’ubumenyi burambuye.
Siga igitekerezo cyawe
hano hasi kugira ngo tuganire!
0 Comments
Leave your opinion